Το Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών έχει πολλές αρμοδιότητες , όπως Οδηγίες προς τις  Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.), έκδοση αποφάσεων για Ατομικές Διοικητικές Πράξεις και Παρεκκλίσεις εκτός σχεδίου, Έκδοση απόφασης οριστικού χαρακτηρισμού κτηρίων ως επικινδύνων ή μη, Έκδοση Αποφάσεων για Πολεοδομικό Σχεδιασμό ( κύρωση κοινοχρήστων χώρων σε οικισμούς, οριοθέτηση ρεμάτων)και ως κύρια αρμοδιότητα την Έκδοση Αποφάσεων Εκτέλεσης Κατεδάφισης Αυθαιρέτων κτισμάτων ή κατασκευών, μετά τη σύνταξη σχετικών εκθέσεων αυτοψίας που εκδίδονται από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου, ή πρωτοκόλλων κατεδάφισης που εκδίδονται από τις οικείες Κτηματικές Υπηρεσίες ή αποφάσεων κατεδάφισης των οικείων Δασαρχείων. Για την υλοποίηση των κατεδαφίσεων αυτών, μετά από έγκριση χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο ή τον Κρατικό προϋπολογισμό , διενεργούνται δημόσιοι διαγωνισμοί (περίπου 2 κατ΄έτος) για την ανάδειξη μειοδότη αναδόχου , πλην μεμονωμένων περιπτώσεων που οι οικείοι Δήμοι ή ιδιώτες προσφέρουν συνεργεία για κατεδαφίσεις , αυθαιρέτων σε κοινόχρηστους χώρους με δικά τους έξοδα.